Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, ubezpieczonemu przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy:
- po wykorzystaniu okresu zasiłkowego, jeżeli jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy. O stanie zdrowia uzasadniającym przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik oddziału ZUS właściwego ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego albo komisja lekarska ZUS, w przypadku wniesienia przez ubezpieczonego sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS lub w przypadku zgłoszenia przez Prezesa ZUS zarzutu wadliwości takiego orzeczenia;
- ubezpieczonemu, który po wykorzystaniu okresu zasiłkowego został skierowany na badanie przez lekarza orzecznika ZUS w celu przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy, a lekarz ten orzekł, że rokuje on odzyskanie zdolności do pracy.
Decyzję w sprawie przyznania lub odmowy prawa do omawianego świadczenia wydaje ZUS. Od takiej decyzji przysługuje odwołanie do sądu.
Książka dla kadr i płac "Mistrz Kadr i Płac" najnowsze wydanie na 2024 rok to ponad 1080 stron eksperckiej i praktycznej wiedzy kadrowo-płacowej opisanej zrozumiałym językiem z roczną aktualizacją!
Świadczenie rehabilitacyjne może być wypłacane – podobnie jak zasiłek chorobowy – z ubezpieczenia chorobowego albo z ubezpieczenia wypadkowego (jeśli niezdolność do pracy powstała w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową).
Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego
Świadczenie w tym przypadku przysługuje osobom ubezpieczonym objętym ubezpieczeniem chorobowym, w wysokości:
- 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych 3 miesięcy, tj. 90 dni (miesiąc należy liczyć jako 30 dni),
- 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za pozostały okres,
- 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży.
Przy kalkulowaniu świadczenia rehabilitacyjnego płatnik świadczenia stosuje zasady obowiązujące przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, z tą zasadniczą różnicą, że bazą obliczeniową przedmiotowego świadczenia jest podstawa wymiaru wcześniej pobieranego zasiłku chorobowego zwaloryzowana wskaźnikiem obowiązującym w kwartale, w którym przypada pierwszy dzień okresu, na jaki przyznano świadczenie rehabilitacyjne (art. 19 ust. 2 ustawy zasiłkowej).
Wspomniana waloryzacja polega na podwyższeniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego o procent wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednich kwartałach.
Gdy wskaźnik waloryzacji nie przekracza 100%, podstawa wymiaru zasiłku chorobowego nie podlega waloryzacji, co oznacza, że świadczenie rehabilitacyjne jest naliczane od niezwaloryzowanej podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
Wskaźnik waloryzacji obowiązujący w danym kwartale ogłasza Prezes ZUS w Monitorze Polskim w terminie do ostatniego dnia poprzedniego kwartału.
Przykład:
Pracownik 18 stycznia 2024 r. wyczerpał 182-dniowy okres zasiłkowy, a już od następnego dnia przysługiwało mu przyznane mocą decyzji lekarza orzecznika ZUS prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 6 miesięcy. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego wypłacanego mu do 18 stycznia wynosiła 4855,56 zł. Przy obliczaniu wysokości świadczenia rehabilitacyjnego jego pracodawca powinien sprawdzić wysokość wskaźnika waloryzacji obowiązującego w I kwartale 2024 r. Jak wynika z obwieszczenia Prezesa ZUS z 13 listopada 2023 r. (Mon. Pol. z 2023 r. poz. 1225), wskaźnik waloryzacji we wspomnianym kwartale wynosi 101%. W konsekwencji, w rozstrzyganym przypadku podstawa przyjęta do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego powinna ulec podwyższeniu o 1%.
W razie przyjęcia do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego kwoty minimalnego wynagrodzenia pracowników pomniejszonej o 13,71%, w związku z tym, że faktyczna podstawa wymiaru zasiłku jest niższa od płacy minimalnej, waloryzacji podlega faktyczna podstawa wymiaru zasiłku. Zwaloryzowana podstawa wymiaru zasiłku nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia pracowników pomniejszonego o 13,71%.
Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego
Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego:
- przysługuje osobom, które podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu (jeśli ubezpieczony nie podlega temu ubezpieczeniu, nie otrzyma świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, ale może otrzymać – przy spełnieniu wymaganych przepisami warunków – świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego, jeśli podlega temu ubezpieczeniu);
- wypłacane jest wtedy, gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub jest związana z orzeczoną chorobą zawodową;
- naliczane jest w wysokości 100% podstawy wymiaru (tj. 100% zwaloryzowanej podstawy wymiaru zasiłku chorobowego), na zasadach określonych przepisami ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Kalkulator do wyliczania kwoty świadczenia rehabilitacyjnego
Przy wyznaczaniu podstawy i finalnej wysokości świadczenia rehabilitacyjnego polecamy korzystać z wyjątkowego kalkulatora, który krok po kroku przeprowadzi przez proces kalkulacji:
🧮 Kalkulator Online – Kalkulator – Jak obliczać świadczenie rehabilitacyjne
Jak kalkulować kwotę należnego świadczenia rehabilitacyjnego
➪ Kliknij i Sprawdź
Brak prawa do świadczenia rehabilitacyjnego
Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje:
– za okresy, w których osoba ubezpieczona ma prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych,
– w okresie urlopu bezpłatnego lub urlopu wychowawczego,
– w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
– za cały okres świadczenia rehabilitacyjnego, jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, co zostało stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu,
– za miesiąc kalendarzowy, w którym zostało stwierdzone wykonywanie pracy zarobkowej albo wykorzystywanie okresu, na jaki przyznano świadczenie, niezgodnie z jego celem,
– osobie uprawnionej do:
- emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy (od 2022 r. nie ma znaczenia system ubezpieczenia/zaopatrzenia, na podstawie którego prawo do tej emerytury lub renty zostało ustalone),
- zasiłku dla bezrobotnych,
- zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
- rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego,
- nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
- urlopu dla poratowania zdrowia udzielonego na podstawie odrębnych przepisów.
Dokumenty niezbędne do wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego
W poniższych wyjaśnieniach zastosowano wyróżnienia ostatnich zmian dokonanych w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (dalej: rozporządzeniu z 8 grudnia 2015 r.) według schematu:
treści dodane / zmodyfikowane mocą nowelizacji rozporządzenia z 8 grudnia 2015 r. obowiązującej od 6 grudnia 2023 r. |
Dokumentami niezbędnymi do przyznania i wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego są: 1) złożony złożone w formie papierowejpisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego uwierzytelnionegopodpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo z wykorzystaniem kwalifikowanego certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAPsposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym bezpłatnie przez ZUS, na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS, lub na adres do doręczeń elektronicznych:
1) wniosek o świadczenie rehabilitacyjne, zawierający dane określone w załączniku nr 5 do rozporządzenia z 8 grudnia 2015 r. (na formularzu ZNp-7);
2) złożone w formie papierowej lub w formie dokumentu elektronicznego uwierzytelnionego z wykorzystaniem kwalifikowanego certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAP na elektroniczną skrzynkę podawczą Zakładu, zaświadczenie o stanie zdrowia osoby, w stosunku do której ma być wydane orzeczenie, wystawione przez lekarza prowadzącego leczenie nie wcześniej niż na miesiąc przed datą złożenia wniosku (formularz OL-9);
3) złożony w formie papierowej lub w formie dokumentu elektronicznego uwierzytelnionego z wykorzystaniem kwalifikowanego certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAP na elektroniczną skrzynkę podawczą Zakładu, wywiad zawodowy z miejsca pracy (formularz OL-10) – chyba że wniosek o świadczenie rehabilitacyjne składa osoba, której niezdolność do pracy powstała po ustaniu ubezpieczenia, osoba prowadząca pozarolniczą działalność, osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność albo osoba duchowna;
4) protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy lub karta wypadku – w przypadku niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy;
5) decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez inspektora sanitarnego – w przypadku choroby zawodowej.
Zakres danych wniosku o świadczenie rehabilitacyjne:
1. W części wypełnianej przez wnioskodawcę:
1) dane ubezpieczonego – pierwsze imię, nazwisko, numer PESEL albo seria i numer paszportu i data urodzenia, jeżeli nie nadano numeru PESEL, oraz adres zamieszkania;
2) wskazanie przyczyny ubiegania się o świadczenie rehabilitacyjne, to jest: ogólny stan zdrowia, wypadek przy pracy albo choroba zawodowa;
3) informacja, czy wnioskodawca wystąpił o ustalenie uprawnień lub ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty z tytułu niezdolności do służby, wojskowej renty inwalidzkiej, nauczycielskiego
świadczenia kompensacyjnego, zagranicznej emerytury, zagranicznej renty z tytułu niezdolności do pracy, z podaniem organu rentowego i daty wystąpienia z wnioskiem lub daty, od której uprawnienia zostały ustalone;
4) informacja, czy wnioskodawca jest uprawniony do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku albo świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, z podaniem daty, od której uprawnienia zostały
ustalone;
5) zobowiązanie do poinformowania podmiotu wypłacającego świadczenie rehabilitacyjne o wszelkich zmianach, w zakresie określonym w pkt 1, 3 i 4;
6) numer rachunku bankowego wnioskodawcy.
2. W części wypełnianej przez płatnika składek:
1) NIP i REGON płatnika składek, a jeżeli płatnikowi składek nie nadano tych numerów albo jednego z nich – numer PESEL lub seria i numer paszportu, jeżeli nie ma obowiązku posługiwania się NIP i nie nadano numeru PESEL;
2) symbol EKD/PKD;
3) informacja o okresie trwania ubezpieczenia wnioskodawcy;
4) nazwa i adres płatnika składek lub – w przypadku złożenia wniosku w formie dokumentu papierowego – pieczątka płatnika składek, jeżeli ją posiada;
5) data i podpis osoby upoważnionej do wypełnienia wniosku, numer telefonu oraz – w przypadku złożenia wniosku w formie dokumentu papierowego – pieczątka zawierająca imię, nazwisko i stanowisko, jeżeli ją posiada.
3. W części wypełnianej przez płatnika zasiłku chorobowego:
1) wskazanie okresu niezdolności do pracy z powodu choroby, za który wnioskodawca otrzymał wynagrodzenie za okres niezdolności do pracy lub zasiłek chorobowy;
2) wskazanie, z jakim dniem zakończy się okres zasiłkowy oraz czy jest to 182- czy 270-dniowy okres zasiłkowy;
3) nazwa i adres płatnika składek lub – w przypadku złożenia wniosku w formie dokumentu papierowego – pieczątka płatnika składek, jeżeli ją posiada;
4) data i podpis osoby upoważnionej do wypełnienia wniosku, numer telefonu oraz – w przypadku złożenia wniosku w formie dokumentu papierowego – pieczątka zawierająca imię, nazwisko i stanowisko, jeżeli ją posiada.
Dokumentem niezbędnym do przyznania i wypłaty przez ZUS świadczenia rehabilitacyjnego za okres niezdolności do pracy przypadającej po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego jest, złożone w formie papierowej pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego uwierzytelnionego podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo z wykorzystaniem kwalifikowanego certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAP sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym bezpłatnie przez ZUS, na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS lub na adres do doręczeń elektronicznych, oświadczenie zawierające dane określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia z 8 grudnia 2015 r.
Poniżej zakres danych, które zawiera oświadczenie osoby występującej o zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne za okres niezdolności do pracy przypadającej po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego:
1) dane ubezpieczonego – pierwsze imię, nazwisko, numer PESEL albo seria i numer paszportu i data urodzenia, jeżeli nie nadano numeru PESEL, oraz adres zamieszkania;
2) informacja, czy wnioskodawca wystąpił o ustalenie uprawnień lub ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty z tytułu niezdolności do służby, wojskowej renty inwalidzkiej, zagranicznej
emerytury, zagranicznej renty z tytułu niezdolności do pracy, z podaniem organu rentowego i daty wystąpienia z wnioskiem lub daty, od której uprawnienia zostały ustalone;
3) informacja, czy wnioskodawca jest uprawniony do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku albo świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, z podaniem daty, od której uprawnienia zostały ustalone;
4) informacja o podjęciu lub kontynuacji działalności zarobkowej z podaniem rodzaju działalności, w szczególności prowadzenia przez wnioskodawcę albo małżonka gospodarstwa rolnego, z podaniem liczby hektarów przeliczeniowych, albo działu specjalnego, podleganiu przez wnioskodawcę ubezpieczeniu społecznemu rolników obowiązkowo albo dobrowolnie, także jako domownik rolnika, prowadzeniu działalności pozarolniczej, zawarciu umowy o pracę, zawarciu umowy zlecenia albo innej działalności zarobkowej, z podaniem daty podjęcia działalności;
5) informacja, czy wnioskodawca korzysta z urlopu bezpłatnego w przypadku zatrudnienia u dwóch lub więcej pracodawców, z podaniem okresu tego urlopu;
6) informacja, czy wnioskodawca jest uprawniony do dodatku szkoleniowego, stypendium albo innego świadczenia pieniężnego wypłacanego przez powiatowy urząd pracy z podaniem daty, od której uprawnienia te zostały ustalone;
7) numer rachunku bankowego wnioskodawcy;
8) data, podpis wnioskodawcy;
9) pouczenie.
Skompletowany wniosek o świadczenie rehabilitacyjne powinno składać się w ZUS na co najmniej 6 tygodni przed wyczerpaniem okresu zasiłkowego. Pozwoli to zapobiec przerwie w wypłacie świadczeń za czas niezdolności do pracy.